Toelichting terugtrekking nationale zaalhockeyteams en hockey 5's teams van EK's en WK's

20 november 2023

Eind september heeft de KNHB het besluit genomen om de Oranje-teams niet mee te laten doen aan de EK’s en WK’s zaalhockey en Hockey 5’s. De KNHB heeft gemerkt dat er naar aanleiding van deze beslissing verwarring is ontstaan over het belang en de positie van zaalhockey, zowel bij verenigingen als bij hockeyers. Dit betreuren we, want zaalhockey is en blijft voor de KNHB belangrijk voor de ontwikkeling, techniek en het spelplezier van onze hockeyers. Maar de focus ligt voor de KNHB op het veldhockey om uiteindelijk optimaal te presteren op de Olympische Spelen. Daarvoor moeten we helaas keuzes maken. Dat heeft ook te maken met financiën en de overvolle internationale kalender. Om meer duidelijkheid te geven over de beslissing en de gevolgen van het besluit, tref je hieronder nogmaals een toelichting aan.

De KNHB is zich ervan bewust dat dit besluit de spelers en speelsters van de nationale zaalteams en zaalhockeyliefhebbers heeft geraakt. Voor de KNHB was dit besluit onvermijdelijk omdat de huidige situatie onwenselijk, en niet meer te verantwoorden was. Dat leggen we hieronder nogmaals uit. Belangrijk: Voor het plezier en de ontwikkeling van de jeugd en voor de standaardteams bij de senioren verandert er op zaalhockeygebied niks. Sterker nog, daar blijft de KNHB vol op inzetten!

Hoe ziet de KNHB het belang van zaalhockey?

Zaalhockey draagt bij aan de ontwikkeling, techniek en het plezier van jeugdspelers, zowel in de breedte als in de top. Bijna alle jeugd beoefent zaalhockey tijdens de winterstop, wat actief gestimuleerd en gefaciliteerd wordt door de KNHB. Ook voor een deel van de senioren is zaalhockey een populaire optie tijdens deze winterse periode. Zaalhockey is in de koude wintermaanden een perfect alternatief voor het veld. Zaalhockey is een geweldig snel spel, wat enorm bijdraagt aan de technische ontwikkeling van spelers en bij het veldhockey hebben spelers daar uiteindelijk weer profijt van. Jaarlijks wordt het NK zaal georganiseerd voor de jeugd, wat samengaat gaat met spannende finales om het landskampioenschap voor de dames en heren. De KNHB blijft werken aan de ontwikkeling en aantrekkelijkheid van zaalhockey voor spelers, speelsters en toeschouwers.

Waarom is het besluit genomen?

Laten we vooropstellen dat we in principe graag meedoen aan alle EK’s en WK’s die de Europese Hockeybond EuroHockey (voorheen EHF) en de Wereld Hockeybond FIH organiseren. De laatste tijd hebben er alleen veel veranderingen plaatsgevonden, waardoor het helaas niet meer mogelijk is om aan alle internationale toernooien mee te doen. De KNHB maakt hierin dus een keuze en deze wordt hieronder toegelicht :

Prioriteiten op het gebied van tophockey en de samenstelling van de selecties: op het gebied van tophockey en de nationale teams is voor de KNHB de hoofddoelstelling en prioriteit om met veldhockey te presteren op de Olympische Spelen met de beide nationale teams (Dames en Heren). Daarom investeert de KNHB met behulp van NOC*NSF in goede programma’s en begeleiding van de nationale veldteams onder 21, 18, 16 en 15 jaar, in afstemming en samenwerking met de Hoofdklasseverenigingen. De KNHB heeft jarenlang geprobeerd om zaalhockey (en recenter hockey 5’s) een goede plek te geven in dit systeem van tophockey en talentontwikkeling voor het veldhockey. Helaas zonder succes. Het selectiebeleid van de nationale zaalhockeyteams was erop gericht om spelers en speelsters uit de nationale veldteams onder 21 jaar (Jong Oranje) of iets ouder te selecteren. Op deze wijze zou zaalhockey in het tophockey en talentontwikkeling-programma van de KNHB hebben gepast. In de praktijk is gebleken dat het niet haalbaar was om juist deze groep te selecteren: het was voor de spelers en speelsters niet te combineren met andere (hockey)activiteiten of (een aantal) hoofdklasseverenigingen stelden hun spelers en speelsters niet beschikbaar vanwege de volle (en steeds voller wordende) hockeyagenda. Gevolg daarvan was bijvoorbeeld dat er voor het WK zaalhockey voor heren in 2023 twee spelers geselecteerd werden die daarvoor al gestopt waren met tophockey.

Financiële redenen: De kosten voor tophockey en talentontwikkeling c.q. het geheel van alle nationale teams zijn als gevolg van een combinatie van inflatie en steeds intensievere programma’s, concurrentie en eisen al jarenlang aan het toenemen. Met als gevolg dat de KNHB op het gebied van tophockey dus ook keuzes moet maken en een gezonde balans moet zien te houden tussen investeren in zowel tophockey en talentontwikkeling als de volle breedte van de sport. Voor het spelen van zaalhockey en Hockey 5’s krijgt de KNHB – in tegenstelling tot voor de nationale elftallen – geen extra geld van NOC*NSF. Het is immers geen Olympische sport, in tegenstelling tot veldhockey.

Conflicterende toernooiplanning van de FIH en EuroHockey: De programma’s van FIH en EuroHockey worden niet op elkaar afgestemd. Daarover heeft de KNHB bij beide bonden al vaker aan de bel getrokken. In 2023 was er zowel een EK als een WK zaalhockey vlak na elkaar, met als gevolg dat er nauwelijks ruimte was voor een kwalitatief hoofdklasse zaalseizoen in Nederland. In 2024 vallen het WK hockey 5’s in Oman voor de Heren samen met het EK Zaalhockey en zit er bij de Dames slechts een week tussen beide toernooien, wat ervoor zorgt dat het niet te combineren is.

Overvolle hockeykalender: Wat zeker niet meehelpt is de overvolle hockeykalender. De trainingsintensiteit en het wedstrijdprogramma voor zowel de hoofdklasseclubs als de nationale teams zijn de afgelopen jaren sterk toegenomen. Maar ook de FIH en EuroHockey hebben met hockey 5’s naast Zaalhockey een tweede ondersteunde hockeyvorm gelanceerd. Hierdoor is het aantal EK’s en WK’s nog eens verdubbeld. Door de opzet van de FIH Pro League (voorheen Champions Trophy) worden er op het veld ook nog eens veel meer wedstrijden gespeeld met grotere selecties. Daar komt nog bij dat het programma van de Jong Oranje teams ook veel intensiever is geworden; er is nu iedere twee jaar een WK, voorheen was dit een cyclus van vier jaar.

Is Nederland het enige land dat dit besluit heeft genomen?

Nederland is niet het enige tophockeyland dat deze problemen ervaart. Engeland en India doen bijvoorbeeld nooit mee aan de internationale zaalhockey toernooien en Duitsland (het zaalhockey topland bij uitstek) heeft zich vorig jaar vlak voor het WK zaalhockey in Zuid-Afrika terugtrokken bij zowel de mannen als de vrouwen. De overige tophockeylanden op het veld België, Spanje, Argentinië en Australië worstelen ook hoe om te gaan met de nationale teams zaalhockey. Op gezette tijden doen ze wel en niet mee. Als zij deelnemen, doen ze dat niet met hun topspelers en -speelsters die in de nationale veldteams zitten, of daar kans op maken.

Wat is het effect van dit besluit op het zaalhockey in Nederland?

Door de Oranje-teams niet meer mee te laten doen aan EK’s en WK’s verleggen we de focus meer naar de Nationale Hoofdklasse op het veld, de programma’s voor nationale (jeugd)teams op het veld, het clubzaalhockey en de breedte van de sport; dit is lijn met de strategische missie en visie 2026 van de KNHB. Voor het plezier en de ontwikkeling van de jeugd verandert er op zaalhockeygebied niets. Sterker nog: daar blijft de KNHB volop inzetten. Doordat er geen EK of WK in de zaal wordt gespeeld is er meer ruimte voor de nationale Hoofdklasse-zaal. Het landskampioenschap wordt in 2024 tegelijk gespeeld met het NK jeugd; dit wordt een groot hockeyevenement met enkele duizenden toeschouwers op de tribune; een mooie promotie voor de sport!

Hoe beïnvloedt dit besluit de toekomst van het zaalhockey?

De KNHB gaat zowel het NK-zaal voor de jeugd als de Hoofdklasse-zaal voor dames en heren de komende jaren doorontwikkelen en proberen aantrekkelijker te maken voor spelers, speelsters en fans. Mocht de totale internationale hockeykalender het in de toekomst weer toelaten om deel te nemen aan de internationale zaalkampioenschappen dan is dit zeker iets waar we voor open staan. We blijven dan ook proactief in gesprek hierover met de FIH en EuroHockey.

Waarom gaan er wel teams naar het WK Hockey 5’s?

Voor het WK Hockey 5’s hebben allebei de teams zich al geplaatst via het EK. Na dit WK gaan er ook geen Nederlandse teams meer deelnemen aan internationale Hockey 5’s toernooien zolang de internationale hockeykalender dat niet toelaat, net als bij zaalhockey.