Hockeyvisie: De (on)mogelijkheden van beoordelen en selecteren in de hockeysport (samenvatting)
Beoordelen en selecteren in de hockeysport. Vrijwel elke hockeyclub heeft ermee te maken. Het lijkt soms zo eenvoudig, maar niets is minder waar. Waarom beoordelen we eigenlijk? Wat is de functie ervan? Kun je mentale weerbaarheid beoordelen? Aan welke voorwaarden moet een beoordeling voldoen? En als we beoordelen, waar letten we dan op? Met inzichten uit de wetenschap, in combinatie met ervaringen uit de praktijk, wordt in het artikel ‘De (on)mogelijkheden van beoordelen en selecteren in de hockeysport’ getracht antwoord te geven op deze vragen. Al snel zal blijken dat het beoordelen van de hockeysport veel dilemma’s met zich meebrengt en mede daardoor zeer complex is.
Beoordelen is pas effectief als het de speler die wordt beoordeeld verder helpt. Hoewel beoordelen onlosmakelijk verbonden is met de hockeysport, blijkt het niet eenvoudig te zijn om te beoordelen. Een goede beoordeling dient 1) Docentonafhankelijk (betrouwbaar), 2) Dekkend (valide), 3) Doorzichtig en 4) te Doen te zijn. Deze voorwaarden kunnen als houvast dienen om een beoordeling in te richten. Tegelijkertijd leveren de voorwaarden ook dilemma’s op. Het is namelijk onmogelijk om aan alle voorwaarden tegelijk te voldoen. Durf als vereniging daarom keuzes te maken hoe en waarop er beoordeeld wordt. Een volledig objectieve beoordeling lijkt vooralsnog onmogelijk. Je kunt als vereniging wel laten zien dat je er alles aan doet om beoordelen systematisch en zo objectief mogelijk te organiseren. De tips in het artikel kunnen daar wellicht bij helpen.
Bij het selecteren van spelers op basis van prestaties schuilt het gevaar dat potentieel talent je ontglipt, zonder dat je daar bewust van bent. Talent blijkt zich namelijk niet lineair te ontwikkelen. Bovendien zijn we geneigd om vroegbloeiers als betere spelers te bestempelen dan laatbloeiers, terwijl laatbloeiers net zo’n goede of zelfs betere spelers kunnen worden. Het is daarom aan te raden om elke speler en speelster tot en met de D-jeugd hetzelfde opleidingsprogramma te laten volgen in de jeugdopleiding van de vereniging waarvan de kwaliteit en omvang voor iedereen gelijk is. In trainingen gaat het daarbij vooral om kinderen te enthousiasmeren voor de (hockey)sport, basisvaardigheden aan te leren, met elkaar te leren omgaan en ontdekkend en spelenderwijs het hockeyspel te leren spelen. De nadruk ligt op het formatief beoordelen om de ontwikkeling van spelers in kaart te brengen en te verbeteren. Tegelijkertijd moet erkend worden dat de D-jeugd een discutabele leeftijd blijft om al dan niet te selecteren op basis van prestaties, vanwege de huidige competitievorm. Desalniettemin blijft de belangrijkste boodschap dat de volledige D-lijn evenveel trainingen krijgt van een gelijkwaardige kwaliteit, ongeacht de keuze die een vereniging daarin maakt.
Vanaf de C-jeugd kan er eventueel onderscheid worden gemaakt op basis van behoeftes/motivatie. Zorg daarbij dat er altijd voldoende aandacht gaat naar teams die ervoor kiezen om recreatief te hockeyen. Uiteindelijk vormen zij het grootste gedeelte van je vereniging. Indien teams prestatief willen hockeyen, is het aan te raden om formatief én summatief te beoordelen (door het jaar heen en selectiewedstrijden). Hierdoor wordt de ontwikkeling van spelers in kaart gebracht en kan er een vergelijking worden gemaakt tussen verschillende teams. Daarnaast verschuift het accent van trainingen van deliberate play naar deliberate practice. Dit betekent dat trainingen meer worden ingericht om de prestatie en specialisatie van spelers te bevorderen. Blijf er echter van bewust dat vanaf de C-leeftijd de biologische leeftijd sterk kan verschillen. Geef daarom iedereen een kans om zich optimaal te ontwikkelen en om ieder jaar weer geselecteerd te worden. Kijk daarbij vooral naar de kwaliteiten van een speler. Een hockeyer die alle elementen van het hockeyspel goed beheerst bestaat namelijk niet. Beoordeel spelers derhalve op hun kwaliteit. Want uiteindelijk heb je in ieder team spelers nodig met verschillende kwaliteiten om optimaal te kunnen presteren.
Meer weten? Lees het volledige artikel.
