De Groene Steenbok: HCKZ streeft eerste klimaatneutrale hockeyclub van Den Haag te worden

"Binnen iedere vereniging is wel een groep leden en/of ouders enthousiast over het thema duurzaamheid. Breng deze mensen met elkaar in contact."

Inleiding

Een oplettende ouder uitte in 2014 haar zorgen bij het bestuur van Hockeyclub Klein Zwitserland (HCKZ) over de altijd maar openstaande deuren van het clubhuis. Dit voorval leidde tot de ambitie om de eerste klimaatneutrale hockeyvereniging te worden. HCKZ heeft sinds 2015 grote stappen gezet om dit doel te behalen.

In 2017 installeerde  de vereniging  320 zonnepanelen en  dynamische LED-verlichting op het hoofdveld. In 2018 werden op veld 2 en veld 6  LED-verlichting aangelegd.

In september 2020 werden op de overige drie velden en het mini-veld LED verlichting geplaatst. De LED verlichting zorgt voor ca 50% elektriciteitsbesparing. De zonne-energie panelen leveren de club elektriciteit op die direct wordt gebruikt of wordt teruggeleverd.

Het uiteindelijke doel blijft  om de vereniging volledig klimaatneutraal te maken. Deze ambitie kan echter pas worden gehaald wanneer het clubhuis  fors wordt gerenoveerd.. Daar gaat de club de komende jaren aan werken.

Resultaten

·        Plaatsing 320 zonnepanelen – opbrengst € 18.000 per jaar (inclusief  jaarlijks € 5000 subsidie (SDE[1]) voor een periode van 15 jaar))

Installatie dynamische LED-verlichting op het hoofdveld en  gewone LED verlichting op de overige vijf velden en mini-veld. De LED verlichting zorgt voor ca 50% elektriciteitsbesparing.

Op de duurzaamheidsinvestering is gemiddeld  60 %subsidies en schenkingen van Fondsen  leden en bedrijven verkregen

–        Totale kosten besparing in 2021 van de totale  investering wordt geschat op € 37.500 per jaar. De rente en aflossing van de afgesloten lening van € 113.000 .bedraagt €17.500. Winst per jaar in 2021 voor de club dus (€ 37.500-!7.500) ca € 20.000 per jaar.

·        Lening met 100% garantstelling door Stichting Waarborgfonds Sport

·        Gemiddelde terugverdientijd van de totale investeringen minder dan 4 jaar

·        De totale investering leidt tot 1600 ton CO2 reductie. Gemiddeld uitstoot per jaar van een persoon in Nederland bedraagt 10 ton.

[1] SDE Subsidie Stimulering Duurzame Energie en Klimaattransitie. Subsidie voor zon PV is voor energiegrootgebruikers zoals hockeyclubs met Veldverlichting.

Aanpak

Duurzaamheidscommissie
Binnen iedere vereniging is wel een groep leden en/of ouders enthousiast over het thema duurzaamheid. Breng deze mensen met elkaar in contact bijvoorbeeld door het oprichten van een duurzaamheidscommissie. Zo kunnen zij hun krachten bundelen en focus aanbrengen binnen het thema verduurzaming.

Onder de aandacht brengen
Een vrijwilliger bij HCKZ bracht het thema duurzaamheid onder de aandacht bij het toenmalige bestuur van HCKZ. Zij presenteerde een totaalplan aan het bestuur om hen te enthousiasmeren en te laten zien wat er allemaal te winnen viel voor de vereniging. Een belangrijk moment, want niet alleen het bestuur moest achter de plannen staan. De leden hebben natuurlijk het laatste woord en moesten de plannen goedkeuren. Tijdens de ALV in 2015 werd dit totaalplan dan ook aan de leden gepresenteerd. Na goedkeuring van het plan werd een duurzaamheidscommissie ingesteld en ‘De Groene Steenbok’ was hiermee geboren. De commissie wordt gevormd door vier personen: een voorzitter, een penningmeester, een commissielid en een projectcoördinator. Hierbij vervult de projectcoördinator een grote rol tijdens de uitvoering van de plannen. Tevens is een bestuurslid ‘ambassadeur’ van de duurzaamheidscommissie. De kans op goedkeuring door beide partijen werd vergroot door het feit dat minimaal 50% van de kosten werd gefinancierd middels subsidiegelden.

Financiering
HCKZ had circa €200.000 nodig voor de investeringen met oog op het verduurzamen van de vereniging. Bijna de helft van dit bedrag is opgehaald door subsidies zoals de EDS Rijkssubsidie, de Gemeentelijke subsidie en een CO2-reductievergoeding vanuit twee fondsen: het Klimaatfonds en Fonds 1818. Het overige geld is opgehaald door een bancaire lening waarvoor Stichting Waarborgfonds Sport 100% garant staat. Tevens is er geld opgehaald middels een adoptie- en participatieplan waarbij leden en bedrijven zonnepanelen kunnen adopteren respectievelijk sponsoren. Bedrijven krijgen bij deelname een CO2-reductie certificaat. Doel is om nog meer bedrijven met duurzame ambities te koppelen aan HCKZ.

Samenwerking
Naast HCKZ bevinden ook HLTC Leimonias en Max Health Club zich op het sportcomplex. Met deze partijen wordt ook samengewerkt om verder te verduurzamen. Zo liggen 168 van de 320 zonnepanelen van De Groene Steenbok op het dak van MAX Health Club en wordt met alle partijen continu gezocht naar mogelijkheden om meer gezamenlijk op te trekken. Ook met de buurt wordt samengewerkt; zo is een vlindertuin aangelegd in samenwerking met de wijkvereniging. De samenwerking is ook gezocht met lokale bedrijven voor de aanleg en installatie van de zonnepanelen en de LED-verlichting. Deze leveranciers en andere bedrijven kunnen participeren door het sponsoren van een zonnepaneel waarmee zij hun CO2-print kunnen verlagen.

Learnings
Op basis van de stappen die door de duurzaamheidscommissie van HCKZ al zijn gezet en hun ervaringen zijn er een aantal tips aan verenigingen die ook met het thema duurzaamheid aan de slag willen.

Ontwikkel een business case
Om de kans op goedkeuring van plannen door de leden en het bestuur te vergroten is het raadzaam een business case te ontwikkelen. In dit plan is inzichtelijk gemaakt wat de investeringen de vereniging gaat kosten, maar ook zeker wat het de vereniging op korte en lange termijn gaat opleveren. Laat zien dat de investeringen in een duurzame accommodatie op de lange termijn geld opleveren dat besteed kan worden aan hockey-gerelateerde zaken. Maar net zo belangrijk: je pakt als vereniging je maatschappelijke rol door een bijdrage te leveren aan de klimaatdoelen die zijn opgenomen in het regeerakkoord.

Aandacht voor en kennis over subsidiemogelijkheden
Het aanvragen van de subsidies die zijn opgenomen in de business case is een tijdrovend proces: er dienen meerdere offertes te worden aangevraagd, er moeten handtekeningen worden gezet onder de offertes en uiteindelijk dient er ook een rapportage te worden overgedragen aan de subsidie-instantie ter onderbouwing. Het aanvragen van subsidies is een vak apart waarbij kennis nodig is over de gang van zaken. HCKZ beschikte over een professional in de persoon van Ingrid Vogels met haar bedrijf Green2Live die deels tegen een vergoeding en deels als vrijwilliger optrad en zich ontfermde over de subsidieaanvragen en -afhandelingen. Mocht binnen de vereniging een persoon kennis hebben over subsidieaanvragen en -afhandelingen, vraag deze persoon de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor alles rondom subsidies. Mocht dit niet het geval zijn, zoek dan uit of de gemeente bijvoorbeeld subsidie op arbeid verstrekt en schakel een professional in.

Financiële kennis
Naast kennis over subsidies is kennis over financiën nodig. Zorg binnen de commissie voor een persoon die financieel onderlegd is en het gesprek kan aangaan met de penningmeester, leden en banken. Met deze laatste partij moet worden gesproken onder andere in verband met leningen.

Wees realistisch
Subsidies krijg je op basis van plannen toegewezen. Het kan zijn dat plannen uiteindelijk niet worden uitgevoerd wegens veranderende omstandigheden. Blijf altijd denken in het belang van de vereniging en mocht het niet realistisch zijn om een plan daadwerkelijk door te voeren, doe dit dan ook niet. De versterkte subsidie kan je teruggeven aan de verstrekkende instantie en kan door andere partijen worden gebruikt.

Continu proces
Verduurzaming is een continu proces. Resultaten worden pas echt bereikt als de leden een gedachtenverandering doormaken. Naast het installeren van zonnepanelen en LED-verlichting moet je de leden bewustmaken van de bijdrage die zij kunnen leveren. Neem duurzaamheid op als thema op de website, geef voorlichtingen en maak leden en andere betrokkenen mede-eigenaar van projecten.

Gebruik het moment
Subsidieregelingen vanuit de overheid zijn geen vanzelfsprekendheid, maar de komende  jaren zijn in ieder geval nog subsidies voor verduurzaming beschikbaar.

Informatie
Voor meer informatie over De Groene Steenbok en hun activiteiten, bekijk de site en het filmpje.

nb. In de download staat een update van de opbrengsten van de investeringen.